مسئله محاسبه اندازه پارچه مورد نیاز برای دوختن لباس یکی از حساس‌ترین مراحل در صنعت مد است. اندازه دقیق پارچه نه تنها برای داشتن ظاهر زیبا و مناسب لباس، بلکه برای راحتی و رضایت مشتری نیز حیاتی است. اگر اندازه پارچه اشتباه باشد، حتما مراحل دوخت لباس دچار مشکل می‌شود یا حتی لباس ناخوشایند به نظر می‌آید و کاربر راحتی لازم را نخواهد داشت. بنابراین، داشتن دقت کافی در محاسبه اندازه‌ها می‌تواند مؤثر بر تجربه کلی مشتریان و همچنین کیفیت نهایی لباس باشد. با این راهنمای شادتکس همراه بمانید تا بدانیم برای هر مدل لباس چه مقدار پارچه بخریم؟
بیشتر بخوانید: بهترین پارچه شلواری مردانه
بررسی ارتفاع برای محاسبه متراژ پارچه هر مدل لباس
ارتفاع تکه‌های پارچه معمولا به عنوان فاصله بین دو حاشیه یا لبه پارچه تعریف می‌شود. این ارتفاع بسته به نوع و کاربرد پارچه می‌تواند متفاوت باشد. به طور مثال، پارچه‌های توری یا ابریشمی عموما ارتفاعی حدود 70، 80 یا 90 سانتی‌متر دارند. در حالی که پارچه‌های نخی پیراهنی برای دوخت منسوجات خانگی معمولا ارتفاعی حدود 90 یا 100 سانتی‌متر دارند.
همچنین پارچه‌های رومیزی و پرده‌ای ارتفاعی حدود 180 و 200 سانتی‌متر دارند. اما ارتفاع پارچه‌های خیاطی معمولا حدود 140 یا 150 سانتی‌متر است. ضمنا پارچه‌هایی با ارتفاع 280 یا 300 سانتی‌متر نیز فروخته می‌شوند که برای دوخت ملحفه، پرده و مبل مناسب هستند. اگر ارتفاع پارچه کمتر از 100 سانتی‌متر باشد، آن را یک لا و اگر بیشتر از 100 سانتی‌متر باشد، آن را دولا محسوب می‌کنیم.
محاسبه اندازه پارچه مورد نیاز بر اساس ارتفاع پارچه‌ها
ابتدا باید طول قسمت‌های مختلف لباس را بر اساس سانتی‌متر در نظر گرفته و بعد از آن برای محاسبه اندازه پارچه مورد نیاز دست به کار شوید. این مورد شامل آستین، سرآستین، یقه، چاک لباس، کمربند، جیب و سایر اجزا می‌شود. همچنین باید مقدار پارچه‌ای که برای دوخت فواصل اضافی و سجاف‌ها نیاز است را هم در نظر بگیرید.
برای مثال، اگر می‌خواهید یک دامن بالای زانو دوخته شود، باید فاصله کمر تا زانو را اندازه گیری کنید و مقداری فاصله اضافی برای دوخت نیز اضافه نمایید. برای پیراهن با آستین‌های بلند، باید فاصله بین سرشانه تا بلندی مناسب پیراهن، طول آستین و مقدار فواصل اضافی برای دوخت و سجاف‌ها را اندازه گیری کنید. به این ترتیب، با اندازه گیری دقیق و در نظر گرفتن فواصل اضافی، می‌توانید مقدار دقیق پارچه مورد نیاز برای دوخت لباس را محاسبه کنید.
تعیین طول پارچه مورد نیاز برای دوخت یک لباس، بستگی به جمع تمام اندازه‌ها دارد. برای این کار باید طول پارچه به سمت تار و عرض پارچه و البته به سمت پود اندازه‌گیری شود. این اقدام از آن رو انجام می‌شود که با شستن پارچه، تار بیشتر از پود جمع می‌شود و باعث کوچک شدن طول پارچه خواهد شد.
در این نحوه اندازه‌گیری و طریقه محاسبه پارچه مورد نیاز برای دوخت بلوز، مانتو و شلوار، مهم است که عرض پارچه نیز به دقت اندازه گرفته شود. زیرا این مقدار باید منطبق با اندازه‌های مورد نیاز برای دوخت لباس باشد. بنابراین، باید با دقت وارد بررسی اندازه‌های مورد نیاز برای دوخت لباس شوید تا به نتیجه مطلوب برسید.
فرض کنید ارتفاع پارچه‌های خیاطی معمولا 140 یا 150 سانتی‌متر است. بنابراین بر اساس این ارتفاع، مقدار پارچه برای دوخت لباس‌های مختلف به شیوه‌ای خاص محاسبه می‌شود.
بیشتر بخوانید: قیمت پارچه لگ چقدر است؟
فرمول محاسبه متراژ پارچه
روش محاسبه اندازه پارچه مورد نیاز برای دوخت لباس بسیار ساده است. ابتدا باید بزرگ‌ترین قسمت از بدن (معمولا دور سینه یا دور باسن) را ضربدر 2 کرده و به آن اضافه کرد. سپس قد لباس و قد آستین را به این مجموع اضافه کرده و نتیجه را بر 150 تقسیم می‌کنید تا عرض پارچه مورد نیاز برای دوخت لباس را به دست آورید. به عنوان مثال، اگر دور باسن 100 و قد لباس 120 و قد آستین 60 باشد، محاسبه به شکل زیر صورت می‌گیرد:
(100*2) + 120 + 60 = 380
380 ÷ 150 = 2.53 یا به عبارت دیگر 2 و نیم متر پارچه برای دوخت لباس مورد نیاز است. این محاسبات برای لباس‌هایی با یقه نظیر یقه انگلیسی یا یقه برگردون یا دمپای لباسی که فون آنها کاملا برجسته باشد نیز صدق می‌کنند.
جدول طول مورد نیاز پارچه برای لباس‌های ساده و سایز متوسط
| دامن راسته تا زانو | 70 یا 80 سانتی‌متر |
| پیراهن با آستین‌های بلند | 140 سانتی‌متر |
| پیراهن چسب زنانه یا / بدون آستین | 130 یا 180 سانتی‌متر |
| دامن تمام کلوش تا زانو | 140 یا 150 سانتی‌متر |
| دامن نیم کلوش تا زانو | 120 سانتی‌متر |
| شلوار ساده راسته | 120 سانتی‌متر |
| تاپ | 70 سانتی‌متر |
| کاپشن کلاسیک | 170 سانتی‌متر |
| کت گشاد / راسته | 250 یا 300 سانتی‌متر |
| شلوار مردانه | 150 سانتی‌متر |
| کاپشن مردانه | 220 سانتی‌متر |
| پالتو مردانه | 280 سانتی‌متر |
ترفندهای اندازه گیری مقدار پارچه لازم برای لباس
در حین تعیین مقدار پارچه مورد نیاز برای پروژه‌های خیاطی، حتما باید جهت طرح‌ها و نقشه‌ها یا جهت خواب پارچه (مانند پارچه مخمل) را در نظر بگیرید. در صورتی که طرح پارچه دارای نظم خاصی یا تکرار در یک جهت خاص است، باید در محاسبه اندازه پارچه مورد نیاز مقدار بیشتری از پارچه را در نظر بگیرید.
بیشتر بخوانید: درباره پارچه کت و دامن چه می دانید؟
برای لباس‌های دارای طرح‌های پیچیده، می‌توانید الگوهای خود را باز و پهن کرده و سپس با اندازه‌گیری طول آنها، مقدار پارچه مورد نیاز برای خرید را محاسبه کنید. این کار به صرفه واقع می‌شود؛ زیرا می‌توانید در هزینه‌های خود صرفه جویی کنید. بهتر است همواره قبل از شروع هر پروژه، الگوها را باز و پهن کرد تا بتوانید مقدار دقیق پارچه مورد نیاز را محاسبه کنید. در صورت دوختن یک دامن چین پلیسه، باید 3 برابر دور باسن به علاوه 25 سانتی‌متر برای انتهای آن را در نظر بگیرید.
در نهایت، برای محاسبه مقدار پارچه مورد نیاز برای پوشاندن رویه صندلی یا مبل، الگوی خود را بر اساس روکش قدیمی آن ترسیم کنید. سپس الگو را باز کرده و مقدار پارچه مورد نیاز را محاسبه نمایید. کارشناسان شادتکس پیشنهاد می‌کنند اگر محاسبه اندازه متراژ خرید پارچه برای شما دشوار است، با خرید از فروشگاه‌های معتبر این مسئله را رفع کنید.