صنعت نساجی یکی از صنایع پر از آلودگی صوتی و پرخطر است که نیاز به رعایت ایمنی و بهداشت شغلی دارد. در حالی که این صنعت از اهمیت بالایی برای تولید محصولات پارچه‌ای برخوردار است، اما در عین حال، کارگران و کارکنان آن با خطراتی از جمله افزایش دما، تماس با مواد شیمیایی و دستگاه‌های پر سر و صدا، مواجه هستند که می‌تواند بر سلامت آنها تأثیرگذار باشد. لذا، رعایت استانداردهای ایمنی و بهداشت شغلی در صنعت نساجی ضروری است تا از پیشرفت صحیح و بهبود مستمر فرایندهای تولیدی اطمینان حاصل شود و بدین ترتیب، سلامت و ایمنی کارکنان حفظ گردد.
پیشنهاد مطالعه: مهمترین مشکلات صنعت نساجی ایران
مخاطرات شغلی کارگران نساجی چیست؟
کارگران در صنعت نساجی با مخاطرات متعددی روبرو هستند که می‌تواند بر سلامت و ایمنی آنها تأثیرگذار باشد. برخی از این مخاطرات عبارتند از:
| تماس با مواد شیمیایی | استفاده از مواد شیمیایی مانند رنگ‌ها، مواد حفاظتی و مواد شستشو می‌تواند منجر به تحریک و تحمل ناپذیر پوست و تنفس کارگران شود. |
| تماس با ذرات ریز | خطر ابتلا به بیماری‌های تنفسی و اختلالات ناشی از تنفس ذرات ریز حاصل از پردازش نخ و پارچه وجود دارد. |
| افزایش دما | برخی از ایستگاه‌ها و دستگاه‌های کارگاه‌های نساجی دارای دماهای بالا هستند که می‌تواند منجر به استرس حرارتی و عملکرد غیرعادی بدن شود. |
| آسیب‌های فیزیکی | خطرات ناشی از استفاده از دستگاه‌های حفاری، برش و دیگر وسایل کاری نیز می‌تواند باعث آسیب‌های جسمی به کارگران شود. |
این تنها چند مثال از مخاطراتی هستند که کارگران در صنعت نساجی با آن مواجه هستند و برای پیشگیری از این مخاطرات، رعایت استانداردهای بهداشت و ایمنی ضروری است.
ایمنی و بهداشت شغلی در صنعت نساجی برای جلوگیری از MSD
شنوایی و اختلالات اسکلتی عضلانی (MSD) یکی از مهمترین خطراتی است که در این صنعت سلامتی کارگران را تهدید می‌کنند و کارفرمایان فعال در حوزه تولید پوشاک باید به آنها توجه کنند. این نوع از خطرات، حاصل صدا و نویز زیاد ناشی از دستگاه‌هایی است که کارگران با آنها کار می‌کنند.
این یکی از رایج‌ترین خطرات بهداشتی در صنعت نساجی است و در بدترین حالت‌ها ممکن است باعث ایجاد آسیب‌های شنوایی غیر قابل برگشت شود. با اعمال کنترل‌های لازم ایمنی و بهداشت شغلی در صنعت نساجی، می‌توان ریسک ناشی از صدا و نویز زیاد دستگاه‌ها را کاهش داد. به عنوان مثال، کاهش زمان قرار گرفتن کارگران در معرض دستگاه‌های پر صدا می‌تواند مفید باشد.
برای کارگرانی که در صنایعی مانند نساجی فعالیت می‌کنند، دشوار است که از حضور در محیط‌های پر صدا اجتناب کنند. مدیران شرکت‌ها باید به یاد داشته باشند که همواره باید به تجهیزات محافظتی شخصی توجه کنند. زیرا محافظت از گوش کارگران نقش مهمی در حفظ سلامت آنها دارد. با برگزاری دوره‌های آموزشی، می‌توان اهمیت مراقبت از گوش و روش‌های محافظت از آن را به پرسنل آموزش داد.
پیشنهاد مطالعه: تاثیرات قاچاق پوشاک و لباس بر بازار ایران
بیماری بیسینوزیس کارگران نساجی
واژه بیسینوز از کلمه یونانی Bysoss مشتق می‌شود و به معنی «کتان نرم و لطیف» است که معادل آن در انگلیسی Flax خواهد بود. بیسینوزیس یک بیماری ریوی مزمن است که در آغاز با سرفه‌های مکرر ظاهر می‌شود. با گذر زمان و افزایش تماس فرد با گرد و غبار در محیط کار، شدت سرفه و تنگی نفس در کارگر افزایش می‌یابد و گاهی اوقات حملاتی شبیه به حمله آسمی بروز می‌کند. پیشرفت بیماری ممکن است به مدت چند سال طول بکشد. علایم بیماری را می‌توان به چهار مرحله بالینی زیر تقسیم کرد:
- در هفته اول کاری، کارگر گاهی احساس فشار در سینه دارد.
- علاوه بر فشار در سینه، مشکلات تنفسی نیز ظاهر می‌شود.
- علایم به صورت مکرر ادامه می‌یابند.
- علایم شدید کاهش ظرفیت تنفسی و نارسایی تنفسی را نشان می‌دهد.
اگر کارگر دیگر با گرد و غبار پنبه در تماس نباشد، علایم بیماری بهبود خواهند یافت. اما اگر این ارتباط ادامه پیدا کند، برخی از علایم در فرد باقی می‌ماند. بدون توجه به ایمنی و بهداشت شغلی در صنعت نساجی، ممکن است کارگر به نارسایی قلبی (نیمه راست قلب) دچار شده و حتی با خطر مرگ مواجه می‌شود. در صورت مصرف سیگار، شدت بیماری نیز افزایش خواهد یافت.
پیشنهاد مطالعه: سطح کیفی قابل قبول (AQL)
راهکارهای ایمنی کارگران نساجی
استفاده از تجهیزات محافظتی اولین پیشنهاد ما به شما در این زمینه است. کارگران نساجی باید از تجهیزات محافظتی مناسب مانند گوشی‌های محافظ یا ماسک‌های تنفسی استفاده کنند تا از خطرات ناشی از ذرات و صداهای زیاد محافظت کنند.
همچنین برگزاری دوره‌های آموزشی برای کارگران در مورد راهکارهای ایمنی و بهداشتی، شناخت خطرات و نحوه استفاده از تجهیزات محافظتی می‌تواند به افزایش ایمنی کارگران کمک کند. ضمن اینکه تعیین وقفه‌های منظم برای استراحت و کاهش خستگی کارگران، می‌تواند از ایجاد اختلالات اسکلتی عضلانی جلوگیری نماید.
انجام تمرینات ورزشی مناسب برای افزایش انعطاف پذیری و قدرت عضلات هم می‌تواند از ایجاد اختلالات اسکلتی عضلانی در کارگران جلوگیری کند. البته اطمینان از تهویه مناسب در محیط کار برای کاهش اثرات منفی ذرات و گازهای مضر بر روی سلامت کارگران بسیار حیاتی است.
استفاده از دستگاه‌های کاهنده صدا و اقدامات مهندسی صوتی برای کاهش سطح صدا و نویز در محیط کار، می‌تواند از ایجاد آسیب‌های شنوایی جلوگیری کند. همچنین ارائه روش‌های مدیریت استرس و فشارهای روانی به کارگران، می‌تواند به افزایش رضایت و ایمنی آنها کمک کند.
انجام بازرسی‌های دوره‌ای جهت اطمینان از وضعیت ایمنی و بهداشتی در محیط کار و اعمال بهبودهای لازم، می‌تواند به افزایش ایمنی کارگران نساجی کمک کند.
پیشنهاد مطالعه: تکمیل دفع آب
کلام آخر
در مجموع، تمامی کارفرمایان و البته کارگران باید به ایمنی و بهداشت شغلی در صنعت نساجی اهمیت بدهند. به یاد داشته باشید که راهکارهای پیشگیری از مخاطرات صنعت نساجی عبارتند از استفاده از تجهیزات محافظتی، آموزش‌های بهداشتی، کنترل تماس با گرد و غبار و مداخله زودهنگام در صورت شناسایی علائم بیماری غیره. گفتیم که بیماری بیسینوزیس یک بیماری ریوی مزمن است که معمولا در کارگران نساجی ناشی از تماس با گرد و غبار پنبه رخ می‌دهد. شنوایی و اختلالات اسکلتی عضلانی (MSD) هم یکی از رایج‌ترین مشکلات این افراد است که باید مورد توجه قرار بگیرد.