صنعت نساجی یکی از قدیمی ترین و مهم ترین صنایع کشور است که نقش بزرگی در اشتغال زایی، تولید ارزش افزوده و صادرات دارد. اما این صنعت در سال های اخیر با چالش ها و موانع متعددی روبرو شده است که باعث کاهش رقابت پذیری، تولید و سودآوری آن شده است. در این مقاله به بررسی عوامل مؤثر بر وضعیت فعلی و آینده صنعت نساجی پرداخته و راهکارهای پیشنهادی برای بهبود وضعیت این صنعت ارائه می شود.

به طور کلی موانع و چالش های پیش روی صنعت نساجی را می توان به سه دسته تقسیم کرد: عوامل خارجی، عوامل داخلی و عوامل فرهنگی.

موانع و چالش های پیش روی صنعت نساجی

موانع و چالش‌های خارجی:

• شامل مسائل اقتصاد کلان، سیاست های دولت، تحریم ها، جنگ تجاری، رقابت بازار جهانی و عدم پایداری قوانین و مقررات است. این عوامل باعث افزایش هزینه های تولید، کاهش قدرت خرید مصرف کنندگان، محدود شدن دسترسی به بازارهای خارجی، کاهش سرمایه گذاری و نوآوری و نابود شدن بخش های زنجیره تامین می شوند.

عوامل داخلی:

• شامل مسائل مربوط به خود صنعت نساجی، مانند فرسودگی تکنولوژی، کمبود نقدینگی، بالا بودن هزینه های انرژی، نبود برنامه ریزی استراتژیک، ضعف در بازار یابی و برند سازی، عدم توجه به نظافت و کنترل کیفیت، عدم رعایت استانداردهای بین المللی و عدم حمایت از طراحان و خلاقان است. این عوامل باعث کاهش کارآمدی، کاهش کیفیت محصولات، کاهش سهم بازار داخلی و خارجی، کاهش سودآوری و افزایش ضایعات محصولات می شوند.

عوامل فرهنگی:

• شامل مسائل مربوط به فرهنگ مصرف کنندگان و تولید کنندگان است. برخی از این عوامل عبارتند از: تمایل به استفاده از پوشاک خارجی، عدم حساسیت به قضایای اجتماعی و زیست محیطی، عدم حمایت از تولیدات داخلی، عدم حفظ حقوق مالکیت فکری و الگوبرداری نادرست از طرح های خارجی. این عوامل باعث کاهش تقاضا برای پوشاک داخل ساز، کاهش حس خلاقانه در طراحان و تولیدکنندگان، کاهش قابل توجه درآمدهای صادرات پوشاک دست ساز و نابود شدن منابع طبيعي مي شود.

تامین مواد اولیه چالشی اساسی

به عنوان مثال، یکی از چالش‌های اساسی صنعت نساجی، تأمین مواد اولیه مورد نیاز آن است. پنبه به عنوان ماده اولیه اصلی صنعت نساجی، در کشور تولید نمی‌شود و باید واردات شود. این در حالی است که قیمت پنبه در بازار جهانی نوسانات زیادی دارد و تحت تأثیر تحریم‌ها قرار می‌گیرد. بنابراین، دولت باید برای حمایت از تولیدکنندگان پارچه و پوشاک، تسهیلات لازم را برای واردات پنبه فراهم کند و همچنین ساماندهی قاچاق را انجام دهد.

بخش خصوصی نیز باید در راستای توسعه صنعت نساجی، سرمایه‌گذاری و نوآوری کند. با بهره‌گیری از دانش فنی و تکنولوژی روز دنیا، می‌توان کیفیت محصولات نساجی را بهبود بخشید و با رقبای خارجی رقابت کرد. همچنین با تولید محصولات جدید و خلاقانه، مثل الیاف گرافینی یا پارچه‌های خاص ایران، مثل ترمه و زيلو، مي‌توان بازار جديدي را به دست آورد.

جامعه نيز مي‌تواند با حمايت از صنعت نساجي كشور، به آن كمك كند. با خريد محصولات داخلي و استفاده از آن‌ها، علاوه بر حفظ سلامت خود، به توليدكنندگان دست ياري داد. و همچنین به حفظ فرهنگ و هويت ملي كمك كرده مي‌شود.

بدين ترتيب، با همكاري سه جانبه دولت، بخش خصوصي و جامعه، مي‌توان چالش‌هاي پيش روي صنعت نساجي را رفع كرد. همچنین ظرفيت‌هاي آن را به حداكثر رساند.

خانه | مقالات | بیشتر بدانید