بازیافت منسوجات (textile recycling) نقش مهمی در ترویج مسئولیت اجتماعی و شیوههای پایدار در جامعه ما ایفا میکند. این امر نه تنها با اجتناب از هزینههای دفن زباله به کسب و کارها از نظر مالی سود میرساند، بلکه اثرات گستردهای دارد که به احساس مسئولیت اجتماعی بیشتر کمک میکند. با مشارکت در بازیافت پارچه و البسه، شرکتها میتوانند تأثیر مثبتی بر محیطزیست بگذارند. همچنین از کارگران آسیبپذیر حمایت کنند، به اهداف خیریه کمک کرده و توزیع مجدد پوشاک را در مناطق نیازمند تسهیل کنند. با متخصصان گروه تولیدی شاد و نمونه (شادتکس) همراه باشید تا این مسئله را بیشتر بررسی کنیم.
پیشنهاد مطالعه: مهمترین مشکلات صنعت نساجی ایران
اهمیت مدیریت ضایعات و بازیافت در نساجی
بازیافت ضایعات نساجی از آن جهت مهم است که گفته شده صنعت نساجی و پوشاک آلایندهترین صنعت در جهان است. منسوجات در طول چرخه حیات خود تأثیر قابل توجهی بر محیط زیست دارند. مقدار زیادی آب، انرژی و مواد شیمیایی در تولید نساجی مورد نیاز است. بازیافت درست منسوجات برای کاهش آلودگی بسیار مهم خواهد بود. به منظور کاهش انتشار گازهای گلخانهای، تلاشهایی برای افزایش بازیافت این محصولات انجام میشود.
بازیافت زبالههای حاصل از فرایندها و تولیدات نساجی دلایل قانع کننده زیادی دارد. این مسئله شامل کاهش نیاز به دفن زباله، حفظ منابع و پرداخت هزینه انعام مربوطه و تسهیلات مواد اولیه کم هزینه برای ساخت محصولات است. حتی بهتر از آن، در واقع، نرخ بازیافت اصولی منسوجات خیلی بالا نیست.
به یاد داشته باشید که منابع این سیاره در نهایت محدود هستند. دو الیاف کلیدی در صنعت نساجی پنبه و پلی استر هستند که بیش از 85 درصد از تولید جهانی الیاف را تشکیل میدهند. برای درک بهتر مزیت بازیافت منسوجات، به یاد داشته باشید که پنبه برای کشاورزی به یک توده زمین محدود متکی است و با تولید مواد غذایی رقابت میکند. پلی استر متکی به منابع محدود نفت (بر پایه نفت) است و استخراج آن برای محیط زیست مضر است. در سال 2014، تولید جهانی رشتههای پلی استر و الیاف پنبه تقریبا 65 میلیون تن بود. تخمین زده میشود که در سالهای آینده با رشد تقاضای جمعیت و آب و هوای ناپایدار فزاینده، رشد این درصدها بیشتر شود. در نتیجه، ما با کمبود منابع نساجی جهانی و همچنین اثرات زیست محیطی خطرناک تولید الیاف نساجی مواجه هستیم.
پیشنهاد مطالعه: کاربرد و نقش گرافن در صنعت نساجی
مسائل زیست محیطی و بازیافت منسوجات
مدیریت منابع مؤثر در صنعت در حال حاضر در اولویت قرار گرفته است. مسائل زیست محیطی نیز با این بخش مرتبط است که شامل مصرف بالای انرژی و آب و استفاده از مواد شیمیایی سمی خواهد بود. محصولات الیاف مصنوعی در محلهای دفن زباله تجزیه نمیشوند. 100 سال زمان برای تجزیه این زبالههای دور ریخته شده در محل دفن زباله نیاز است. ضمن اینکه این محصولات ارزش فروش مجدد ندارند و جو را آلوده میکنند. اگر تخریب نشوند، انباشته شده و بیماریهای عفونی و بوی بد را منتشر خواهند کرد. لباسهای پشمی تجزیه میشوند اما گاز متان نیز تولید میکنند که به گرم شدن کره زمین کمک میکند.
چه لباسهایی در لیست بازیافت البسه و منسوجات هستند؟
لیست محصولات نساجی بازیافتی عبارتند از:
- سبد میوه پارچهای، تشک، روکش بطری، کیسههای لباسشویی، پد داغ
- روکش مبلمان و صندلی
- لحاف، پتو و فرش
- محصولات پزشکی (بانداژ)، پوشک و سایر اقلام یکبار مصرف
جالب است بدانید که بازیافت منسوجات میتواند آنها را برای انجام عملیات دیگر آماده کند. مثلا از پنبه بازیافت شده میتوان برای ساخت کاغذ با کیفیت بالا استفاده کرد. همچنین پشم را میتوان برای عایق ماشین و پر کردن توپ نرم استفاده کرد. مواد مخملی به روکش جعبه جواهرات تبدیل میشوند. ضایعات نخها را هم میتوان در ساخت برخی اثاثیه منزل استفاده کرد.
پیشنهاد مطالعه: تولید الیاف مصنوعی از نایلون بازیافتی
مزایای بازیافت منسوجات
استفاده از روش های بازیافت ضایعات منسوجات، به ما کمک میکند تا از مزایای مختلفی بهره مند شویم. برای نمونه منسوجات بازیافتی را میتوان با هزینه کمتر به لباسهایی با کیفیت بالا تبدیل کرد و گزینههای مد مقرون به صرفه و پایدار را در اختیار مصرف کنندگان قرار داد. همچنین با نابود کردن منسوجات مستعمل در محلهای دفن زباله، بازیافت هزینههای دفع مرتبط با مدیریت زباله را کاهش میدهد. این نه تنها به نفع مشاغل است، بلکه به کاهش فشار بر ظرفیتهای دفن زباله نیز کمک میکند.
بازیافت البسه و منسوجات نقش مهمی در حفاظت از سیاره برای نسلهای آینده ایفا میکند. با حذف کردن منسوجات در محلهای دفن زباله، آلودگی را کاهش میدهیم و انرژی را (که در غیر این صورت در تولید منسوجات جدید مصرف میشد)، حفظ میکنیم.
بازیافت ضایعات منسوجات مزیتهای زیست محیطی و اقتصادی را هم ارائه میدهد. این مسئله کاهش منابع طبیعی را به حداقل میرساند و با افزایش طول عمر منسوجات از طریق استفاده مجدد و بازیافت به ایجاد یک اقتصاد دایرهای کمک میکند.
ضمنا بازیافت کردن نساجی تقاضا برای رنگهای جدید و مواد ثابت کننده را کاهش میدهد و در نتیجه انتشار مواد شیمیایی بالقوه مضر در محیط را به حداقل میرساند. این کار به یک اکوسیستم پاکتر و سالمتر کمک میکند.
با بازیافت منسوجات، فشار بر منابع جدید مانند آب، انرژی و مواد خام مورد نیاز برای تولید منسوجات را کاهش میدهیم. این مسئله، یک رویکرد پایدارتر و مسئولانهتر برای استفاده از منابع را ترویج میکند.
پیشنهاد مطالعه: تولید منسوجات هوشمند
کلام آخر
در مجموع، مدیریت ضایعات و بازیافت در صنایع نساجی اهمیت بسیاری دارد. زیرا این صنعت یکی از بزرگترین مصرف کنندگان منابع طبیعی است و فرایند تولید آن باعث ایجاد پسماندهای بسیار زیادی میشود. با استفاده از مدیریت صحیح ضایعات و بازیافت، میتوان به کاهش مصرف منابع طبیعی، کاهش آلودگی محیط زیست، صرفه جویی در هزینهها و افزایش پایداری صنعت نساجی کمک کرد. از این رو، توجه به مدیریت ضایعات و بازیافت در این صنعت بسیار حیاتی است. همچنین مشارکت در بازیافت انواع منسوجات نه تنها از نظر مالی برای مشاغل مفید است، بلکه نقشی حیاتی در ارتقای پایداری و مسئولیت اجتماعی دارد.